Bị trục xuất khỏi Hoa Kỳ: Nguyên nhân – Hậu quả – Hướng giải quyết

Mục lục

Trục xuất khỏi Hoa Kỳ không còn là điều xa lạ trong bối cảnh chính sách di trú ngày càng siết chặt. Nhiều người nhập cư – kể cả những người đã sống ổn định và có gia đình tại Mỹ – vẫn đang đối mặt với nguy cơ bị buộc rời đi bất cứ lúc nào. Nếu quý vị hoặc người thân đang trong tình huống này, hãy đọc kỹ bài viết dưới đây để hiểu rõ quyền lợi, rủi ro và con đường cứu cánh dành cho quý vị.

1. Tổng quan về quá trình trục xuất khỏi Hoa Kỳ

Khi chính phủ Hoa Kỳ muốn buộc một người nhập cư rời khỏi lãnh thổ nước này, họ sẽ tiến hành thủ tục trục xuất. Đây là một chuỗi các bước pháp lý được xét xử bởi thẩm phán di trú, và thường dẫn đến kết luận buộc người đó phải rời khỏi Hoa Kỳ.

Trong một số trường hợp, nếu bị trục xuất, người đó có thể bị cấm trở lại Hoa Kỳ trong nhiều năm – hoặc vĩnh viễn – kể cả khi họ có người thân đang sống tại đây. Vì vậy, đây là quá trình có rủi ro rất cao, và nhiều người đã chọn tìm đến luật sư di trú có kinh nghiệm để được hỗ trợ.

2. Đối tượng bị trục xuất khỏi Hoa Kỳ

Bất kỳ ai không phải là công dân Hoa Kỳ đều đối diện với nguy cơ bị trục xuất nếu vi phạm luật di trú hoặc những quy định luật pháp khác. Cụ thể như:

Người nhập cư bất hợp pháp (không có giấy tờ hợp lệ).
Người có visa hoặc thẻ xanh nhưng vi phạm điều kiện (ví dụ: phạm tội hoặc làm việc trái phép).
Người xin tị nạn nhưng bị từ chối.
Người ở lại quá hạn visa du học/du lịch/làm việc.
Ngay cả thường trú nhân hợp pháp (người có thẻ xanh) cũng có thể bị trục xuất nếu phạm tội nghiêm trọng hoặc vi phạm luật di trú.

Tuy nhiên, các chuyên gia về luật di trú cho biết thêm rằng: những viên chức luật liên bang không cần phải chứng minh ai đó đã phạm tội để trục xuất họ. Điều này đã được thấy qua việc thu hồi thị thực du học gần đây.

*Ai cũng có thể bị trục xuất khỏi Mỹ ngoại trừ công dân Mỹ*

3. Lý do dẫn đến việc bị trục xuất khỏi Hoa Kỳ

Có nhiều nguyên nhân khiến một người có thể bị trục xuất, bao gồm:

Vi phạm luật di trú

Ở lại quá hạn visa hoặc vi phạm điều kiện visa.
Nhập cảnh trái phép hoặc tái nhập cảnh sau khi đã bị trục xuất.
Gian lận hoặc khai báo sai sự thật khi nhập cảnh hoặc trên hồ sơ di trú.
Khai gian là công dân Hoa Kỳ.
Không đăng ký theo yêu cầu hoặc nộp giấy tờ giả.

Lý do hình sự

Phạm tội nghiêm trọng bao gồm: giết người, buôn bán ma túy, hiếp dâm, sử dụng vũ khí trái phép.
Phạm tội liên quan đến đạo đức (crimes involving moral turpitude) như gian lận, trộm cắp – nếu phạm trong vòng 5 năm kể từ ngày nhập cảnh và mức án là 1 năm trở lên.
Có nhiều bản án hình sự (từ 2 tội trở lên, không thuộc cùng một vụ việc).
Vi phạm luật liên quan đến chất cấm (bao gồm cả tàng trữ hoặc buôn bán).
Vi phạm liên quan đến vũ khí.
Hành vi bạo lực gia đình, theo dõi, ngược đãi trẻ em hoặc vi phạm lệnh cấm tiếp xúc.
Tham gia vào hoạt động buôn người hoặc đưa người nhập cư trái phép.

An ninh quốc gia

Tham gia hoặc liên kết với các tổ chức khủng bố.
Gián điệp, phá hoại, hoặc có hành vi đe dọa an ninh quốc gia.
Là thành viên của đảng toàn trị hoặc cộng sản (có một số trường hợp ngoại lệ).
Tham gia vào các hành vi diệt chủng, tra tấn hoặc hành quyết không qua xét xử.

Vi phạm khác

Không thông báo thay đổi địa chỉ cho cơ quan di trú trong vòng 10 ngày.
Tham gia bầu cử tại Hoa Kỳ khi không phải là công dân.
Khai gian mình là công dân Mỹ để được hưởng lợi hoặc nhằm mục đích nào đó.
Trở thành gánh nặng xã hội (public charge) trong vòng 5 năm kể từ khi nhập cảnh, do tình trạng có sẵn trước đó.

Lưu ý: Đây chỉ là danh sách tiêu biểu – còn nhiều lý do khác được quy định trong Đạo luật Di trú và Quốc tịch Hoa Kỳ (INA).

4. Hậu quả khi bị trục xuất

Việc bị trục xuất khỏi Hoa Kỳ có thể dẫn đến những hậu quả lâu dài:

Cấm nhập cảnh

Ở lại bất hợp pháp từ 180 ngày đến 1 năm: Cấm nhập cảnh 3 năm.
Ở lại bất hợp pháp trên 1 năm: Cấm nhập cảnh 10 năm.
Phạm tội nghiêm trọng hoặc vi phạm nhiều lần: Có thể bị cấm nhập cảnh vĩnh viễn.

Mất cơ hội định cư Mỹ

Lệnh trục xuất có thể khiến người đó khó xin visa hoặc thẻ xanh trong tương lai.

Giam giữ

Người bị trục xuất có thể bị giam trong các trung tâm giam giữ di trú (detention centers) trong thời gian chờ rời đi.

Tác động đến gia đình

Trục xuất có thể gây chia cắt gia đình, đặc biệt nếu người bị trục xuất có con cái hoặc vợ/chồng là công dân Hoa Kỳ.

*Bị trục xuất sẽ đem lại nhiều hậu quả nghiêm trọng cho người xin visa Mỹ*

5. Các biện pháp pháp lý giúp ngăn chặn bị trục xuất khỏi Hoa Kỳ

Có nhiều cách để một người tránh hoặc trì hoãn trục xuất, tùy thuộc vào tình trạng cá nhân:

Chuyển diện cư trú hợp pháp (Adjustment of Status)

Nộp đơn xin thẻ xanh (thường trú nhân) khi đang trong thủ tục trục xuất, thông qua kết hôn với công dân Hoa Kỳ, bảo lãnh gia đình, hoặc công việc.
Cần chứng minh mối quan hệ hoặc tư cách bảo lãnh là hợp pháp.

Tự nguyện rời đi (Voluntary Departure)

Người bị trục xuất có thể xin rời Hoa Kỳ tự nguyện trước khi bị ra lệnh trục xuất.

Lợi ích: Tránh được lệnh trục xuất chính thức và giảm nguy cơ bị cấm nhập cảnh trong tương lai.
Yêu cầu: Phải có hộ chiếu hợp lệ, đủ tiền mua vé máy bay, và không phạm tội nghiêm trọng.

Hủy bỏ trục xuất (Cancellation of Removal)

Đối với thường trú nhân hợp pháp (LPR)

Đã sinh sống tại Mỹ ít nhất 7 năm.
Đã là thường trú nhân ít nhất 5 năm.
Không phạm các tội nghiêm trọng theo quy định.

Đối với người không phải thường trú nhân:

Đã sống tại Mỹ ít nhất 10 năm.
Có nhân cách tốt (không có tiền án tiền sự nặng).
Chứng minh được rằng việc trục xuất sẽ gây khó khăn nghiêm trọng cho người thân là công dân hoặc thường trú nhân Hoa Kỳ.

Về giải pháp này, quý vị cần sự hỗ trợ luật sư di trú vì quá trình chứng minh sẽ đòi hỏi nhiều giấy tờ và thủ tục phức tạp.

Tị nạn hoặc bảo vệ pháp lý

Xin tị nạn (asylum) nếu chứng minh được nỗi sợ bị ngược đãi ở quê nhà dựa trên chủng tộc, tôn giáo, quốc tịch, quan điểm chính trị, hoặc thuộc một nhóm xã hội cụ thể.
Xin bảo vệ theo Công ước Chống Tra tấn (Convention Against Torture – CAT) nếu có nguy cơ bị tra tấn khi trở về nước.
Xin hoãn trục xuất (withholding of removal): Giống như tị nạn nhưng yêu cầu tiêu chuẩn chứng minh cao hơn và không dẫn đến việc được cấp thẻ xanh.

Miễn trừ các lý do không được nhập cảnh hoặc bị trục xuất (Waivers)

Một số lý do khiến bạn bị trục xuất hoặc không được nhập cảnh (ví dụ: gian lận, tiền án) có thể được xóa bỏ nếu được miễn trừ hợp pháp. Ví dụ: Đơn I-601, I-212, hoặc miễn trừ 212(h).

Tình trạng bảo vệ tạm thời (TPS)

Dành cho công dân của những quốc gia được chỉ định là đang gặp tình trạng nguy hiểm (ví dụ: chiến tranh, thiên tai).
Người có TPS sẽ được bảo vệ khỏi bị trục xuất trong thời gian được chỉ định.

DACA hoặc DAPA (nếu còn áp dụng)

DACA (Hoãn trục xuất cho người nhập cư đến Mỹ khi còn nhỏ): Dành cho những người nhập cư không có giấy tờ nhưng đến Mỹ từ khi còn nhỏ.
DAPA (Hoãn trục xuất cho cha mẹ của công dân Mỹ): Đã từng được đề xuất nhưng chưa bao giờ được thực hiện. Có thể thay đổi trong tương lai.

Visa U hoặc Visa T

Visa U: Dành cho nạn nhân của một số loại tội phạm đã hợp tác với cơ quan thực thi pháp luật.
Visa T: Dành cho nạn nhân của nạn buôn người.
Cả hai loại visa đều có thể dẫn đến tình trạng cư trú hợp pháp và được cấp giấy phép lao động.

Hành động của công tố viên (Prosecutorial Discretion)

ICE có thể quyết định không tiếp tục truy tố trường hợp trục xuất nếu người đó có đóng góp tích cực cho cộng đồng, có gia đình tại Hoa Kỳ, hoặc không gây nguy hiểm. Ví dụ: Đóng hồ sơ trục xuất hoặc cho phép giám sát thay vì giam giữ.

Khiếu nại quyền công dân Mỹ (U.S. Citizenship Claim)

Một số người có thể là công dân Mỹ mà không biết (ví dụ: thông qua cha mẹ) và lẽ ra không nên bị trục xuất.

Luật sư trước làm việc không hiệu quả (Ineffective Assistance of Counsel)

Nếu luật sư cũ có sai sót nghiêm trọng khiến bạn bị thiệt hại, bạn có thể xin mở lại hồ sơ vì lý do vi phạm quyền được xét xử công bằng.

*Tùy thuộc vào từng trường hợp mà sẽ áp dụng biện pháp chống trục xuất khác nhau*

6. Tại sao lại cần luật sư di trú khi đối mặt với tình trạng bị trục xuất?

Khi nhận được thông báo trục xuất hoặc bị ICE tạm giữ, rất nhiều người hoang mang, không biết bắt đầu từ đâu. Luật di trú Hoa Kỳ không chỉ phức tạp mà còn thay đổi liên tục, đòi hỏi người xử lý hồ sơ phải có kiến thức chuyên môn và kinh nghiệm thực tế. Cụ thể như sau:

Phân tích hồ sơ và đánh giá tình huống cụ thể của quý vị để xác định các lựa chọn pháp lý phù hợp nhất.
Hướng dẫn chuẩn bị bằng chứng, lập luận, và hồ sơ cần thiết để nộp cho tòa án di trú đúng thời hạn.
Đại diện quý vị tại tòa, trình bày lập luận pháp lý để thuyết phục thẩm phán chấp thuận yêu cầu ở lại.
Hỗ trợ kháng cáo nếu quý vị không đồng ý với phán quyết từ chối ban đầu.
Xin tại ngoại (bond hearing) khi quý vị đang bị ICE tạm giữ.
Hướng dẫn xin hoãn thi hành lệnh trục xuất hoặc xin các biện pháp pháp lý khác để tiếp tục ở lại Hoa Kỳ hợp pháp.

7. First Consulting Group – Đại diện chống trục xuất

Tại First Consulting Group, chúng tôi không xử lý tất cả các loại hồ sơ trục xuất, mà tập trung hỗ trợ trong những trường hợp đang đối mặt với nguy cơ bị đưa vào thủ tục trục xuất vì những lý do sau đây:

Hồ sơ chuyển diện xin thẻ xanh tại Mỹ (I-485) bị từ chối.
Hồ sơ xin thẻ xanh 10 năm (I-751) bị từ chối do ly hôn, nghi ngờ hôn nhân giả, hoặc nộp trễ hạn.
Hồ sơ xin tị nạn bị từ chối.
Ở Mỹ quá hạn visa du lịch/du học/làm việc.
Có án tích/tiền án tiền sự.